कोरियामा कामदारको समस्या समाधान गर्दै कोटा बढाउने प्रयास गरिने
सउल
बैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक शत्रुध्न पुडासैनीले दक्षिण कोरियामा रहेका कामदारको समस्या समाधान गर्दै कोटा बढाउन नेपाल सरकार प्रयासरत रहेको बताएका छन् । सोमबार कोरिया स्थित नेपाल राजदुतबासले आयोजना गरेको अन्तरकृया कार्यक्रममा महानिर्देशक पुडासैनीले सो धारणा राखेका हुन ।
कोरियामा प्रवासी मजदुर मेलामा सहभागी हुन आएका महानिर्देशक पुडासैनीले अन्तरकृया कार्यक्रममा कोरियामा रहेका कामदारको समस्यालाई मुद्याको रुपमा उठान गरी नीतिगत तहमा परिवर्तन गर्न भरमग्दुर प्रयास गर्न सरकार प्रयासरत रहेको बताएका छन् । अन्य विदेश भन्दा कोरिया आउन सहज र आय पनि बढी भएकाले कोरिया आएका कामदारलाई सुरक्षित गर्ने र कोटा बढाउनेमा सरकारको ध्यान केन्द्रित रहेको स्पष्ट पारे ।
कार्यक्रममा सोही मेलामा सहभागी हुन आएका इपिएस कोरिया शाखाका निर्देशक डिल्लीराम बास्तोलाले कोरिया आएकालाई सुरक्षित गर्न कोसिस जारी रहेको बताएका छन् । उहाँले कोरियाबाट मृतक कामदारको शबलाई नेपाल पठाउन लाग्ने ५ हजार डलर रोजगारदाताले व्यहोरर्नुपर्ने बारे सहमती गर्न नमानेको भन्दै सिविटी परीक्षाफल सार्वजनिक गर्न पनि एचआरडी नमानेको तिक्तता पोखे । तर कोरियामा मृत्यु भएका केही कामदारका शबलाई नेपाल पठाउने खर्च कुनै कुनै रोजगारदाताले नै व्योहर्ने गरेको दूताबासले बताए ।
त्यस्तै इपिएस मार्फत कोरियामा १५ देशका कामदार आउने गरेता पनि भाषा परिक्षामा नेपालबाट सबैभन्दा धेरै निवेदन पर्ने गरेको खुलासा गर्दै भियत्नामले ४५ डलर धरौटी राखेर कोरिया कामदार पठाउने गरेको जस्तो नेपालले पनि गर्न नपरोस भन्नेमा सर्तक रहेको समेत निर्देशक बास्तोलाले बताए । साथै कोरियाबाट ९५ प्रतिशत रेमिटेन्स अवैधानिक पठाउने गरेकोमा राष्ट्रबैकले ध्यान केन्द्रित गर्दै बैधानिक रेमिटेन्स पठाउने बैदेशिक कामदारको लागि कुनै पनि क्षेत्रमा २६ प्रतिशत शेयर प्राप्त गर्ने प्रावधान राखेको बास्तोलाले जानकारी गराए ।
हाल कोरिया आउने कामदारलाई मोवाइल उपलब्ध गराउने बारे कोरियाको ग्लोबल टेलिकमले प्रस्ताव ल्याए पनि सरकारले कुनै सहमति नगरेको स्पष्ट पारे । कामदारले स्वतन्त्ररुपमा स्वइच्छाले मोवाइल उपयोग गर्न पाउने बताए । साथै कोरियाबाट नेपाल फर्केनेको संख्या ९ हजार पुगेको जानकारी गराउदै उनीहरुको लागि सरकारले कार्यदल गठन गरी काम गर्न लागेको बताए ।
कार्यक्रममा कोरियामा रहेका कामदारको स्वस्थ्य समस्यालाई समाधान गर्न नेपालबाट चिकित्सक र कोरियाबाट विरामीले भिडियो मार्फत प्रत्यक्ष सवाल जवाफ गर्न सकिने टेलीमेडिसनको व्यवस्था गर्न दूताबासका कार्यवाहक राजदूत किरण शाक्यले माग गरे । सथै उहाँले कोरिया आउने बेला मनोचिकित्सकबाट मनोविज्ञान बारे परिक्षण गरिने व्यवस्था गर्न सुझाव दिए । कोरियामा रहेका कामदारको बारे यथास्थिती जानकारीको लागी दुताबासलाई पनि नामवली उपलब्ध गराउन इपिएस शाखालाई आग्रह गरे ।
प्रवासी मजदुर युनियनका अध्यक्ष उदय राईले कोरियामा कामदार भित्राउने प्रणालीमा रोजगारदातामा अधिकार सिमित रहेको इपिएसलाई बन्द गरी कामदारमा आधारित वार्क परमीट सिस्टम (डब्लुपीएस) लागु गर्न प्रवासी मजदुर आन्दोलनरत रहेको जानकारी गराए । साथै डब्लुपीएस प्रणलीमा नेपाल सरकारमा म्यानपावर कम्पनी भित्रिने भ्रम रहेकोमा यो प्रणाली पनि जिटुजी नै हुने गरेको स्पष्ट पारे ।
कार्यक्रममा एनआरएन कोरियाका पूर्व अध्यक्ष विनोद कुवरले कोरिया आउने कामदारको उमेर २५ देखि ४५ वर्ष गर्नुपर्ने सुझाव दिए । त्यस्तै अंग भंग भएका विरामीलाई उनीहरुले चाहेसम्म कोरियामा बस्न पाउने भिषा उपलब्ध गराउने व्यवस्था गर्न माग गरे । साथै थेजिकम पाउन एक वर्ष पुग्न केही दिन बाँकी हुदा साहुले मनमानी ढंगले कामदारलाई कामबाट निकाल्न नपाउने प्रावधान राख्न पनि आग्रह गरे ।
दाया हात मेसिनमा चेपिएर नचल्ने अवस्थामा पुगी हालसम्म उपचारर्थ दिपक पौडेल, व्यवसायी हिम गुरुइ० पनि उपस्थीत रहेका थिए ।
