कोरियन गधा
गोकुल थोकर
स्कुलबाट बेलैमा घर नफर्किए आमा गाली गर्दै कथा सुनाउँथिन् । गधा भन्ने जनावर हुन्छ । भारी बोक्छ । अलि कम भारि भयो भने उपद्रो गर्छ । ठीकै भयो भने ठीकै व्यवहार गर्छ । भारि गहु्रङ्गो भयो भने एक नम्वरको सोझो र इमान्दार जनावर हुन्छ । भारि नै भएन भने त दिन भरि रोको रोकै गर्छ ।
‘तँपनि गधा हुने भइस । जिन्दगी भरि हामीले गधाको जिन्दगी जस्तै काम गरेर तँलाई मान्छे बनाउन पढाको । घरै आउँदैन समयमा । कता खेलेर बस्छ, बस्छ । यो खेल्ने समय हो र ? तैले पढ्नु पर्छ मान्छे बन्नु पर्छ । आमाका यस्ता कुरा म खासै बुझ्दैनथे । गधा देखेको पनि थिइन । आमाका कुरा, कुरै झै लाग्थे । जे होस स्कुल जाँदा घरको काम गर्नु पर्दैनथ्यो । त्यसैले म मान्छे भाको हुँला भन्ठान्थे । ‘
घर भरि काम हुन्थ्यो । म स्कुले परेँ । काम छुँदै नछुने । अनि समय अघि नै स्कुल टाप कस्थेँ । काम नगर्न छुट थियो । घरको काममा मन नलागे पछि स्कुल जानै पर्यो । नियमित स्कुल भए पछि कक्षामा राम्रै हुदै गयो । सधै पास । आमाले ठानी होलिन् अब मान्छे बन्छ यो काले । दामी मान्छे । हुँदा खाने परिवारको मान्छेका कथा उस्तै हुन् ।
मान्छे बन्नु भनेको पैसा हुनु हो । भैपरि आउँदा दानापानीका लागि कसैलाई गुहार्न नपर्नु हो । हुँदो हो त सहर बजार तिर एक तल्ले छाप्रो हुनु हो । गाउँ जाँदा दुई चार जनालाई सितनसँग कोदोको ‘जिर्मा’ किनि दिन सक्ने हुनु हो । सहरबाट डोको चढेर पुगेको अन्तराष्ट्रिय ब्राण्ड ‘काल्र्सबर्ग’ नै किनिदिए त झन ठूलै मान्छे भैगयो । यी सबै गर्नका लागि पनि पैसा चाहियो । पढेर मात्र पैसा आउने होइन । देशमै भएका बिकल्पहरुमा पनि काम गरियो । पुगेन । चित्त बुझेन । अनि बिकल्पहरुमा निबिकल्प परदेश लागियो ।
कोरियाका मीठा कथा अरुले झै मैले पनि सुनेको हुँ । सजिलै पुगिने त होइन तर आमाले मान्छे बन्नु भनेको कुरा मनमा खेले पछि उड्नका लागि चाहिने सबै गरियो । सोचे जस्तै भो । अहिले कोरियामै छु । काम गरि रहेको छु । मान्छे बन्ने प्रयास गरि रहेको छु । तर मान्छे बन्नका लागि काम गर्यो झन झन आमाको कथाको गधा बन्ने ‘प्रोसेस’मा गए झै लाग्छ । आमाको कथाको गधा मै हुँ झै लाग्छ । आमाले मेरै लागि त कथा भनिकी थिइनन् ?
एक जमनाथ्यो कोरियामा काम गरेरै नसक्ने । स्वास एक चिटो फेर्न पनि नपाईने कामका काम । कम्पनीको कम्पाउन्डको आकाश नै कोरियाको सिँगो आकाश झै थियो । घुम्नु, रमाइलो गर्नु, नयाँ ठाउँ हेर्नु, नयाँ कुरा बुझ्नु सबै कथाका कुरा थिए । बिहान उठे देखि काम सुरु गरेर मध्य रात हुनै लाग्दा समेत कामै हुन्थ्यो । जिन्दगी देखेर आफै उदेक लाग्थ्यो । एक दिन काम गर्दिन भन्न पाइदैनथ्यो । बस् संसार भनेकै त्यही कम्पनी त थियो कोरियन कम्पनी ।
साजाङनीम, सिजाङनीम, फुजाङनीम अरु जे जति पनि कम्पनीका कोरियन ‘नीम’हरु थिए । लातले बजाउँ झै लाग्थ्यो । क्या मान्छे भएर यसो बाहिर तिर घुम्न पनि जान नपाइने ? यो कलिलै जवानी खेरै गयो जस्तो लाग्थ्यो । कहिले काही ‘मैच्याङ’सँग कुरा गर्ने फुर्सत पनि थिएन । जिन्दगी बोर थियो । नेपाल तिरका साथीले फेसबुकमा म्यासेज पठाउँथे के हो फोटो त नयाँ राख न । आफूलाई फुर्सत भए पो ।
एक दिन गाङनाम तिर जाउँला । अग्ला र राम्रा घरको अघि आइफोनले चिटिक्क परेको फोटो खिचेर फेसबुकमा अपलोड गराउँला भन्ने मनमा लागेको लागेकै हुन्थ्यो । जान पाए पो । कम्पनी ‘फाप्प’ । मनका कुरा मनैमा हुन्थे । काम गर्दा गर्दै मन कता कता घुमेर फर्कन्थ्यो । मान्छे हात पाउ हिजो जसरी चल्थ्यो आज पनि उस्तै हुन्थ्यो ।
अहिले बर्ष फेरियो । कोरियामा भएका श्रमिकका तलब फेरिए । अनि कम्पनीका काम गराउने तरिका फेरिए । ज्याहै, छुट्टि हुँदा के के गरौला भनेर हिसाब किताब गरि बसेको म हेर्दा हेर्दै फुर्सदको फुर्सद हुनेमा दरिएँ । दुई चार दिन घुमियो । साथीभाइले जता डाक्यो । उतै दौडियो । भाषण सभा समारोहमा तालि बजाउने नियमित दर्शक पनि भइयो । दुई चार अग्ला घर अघि फोटो खिचेर हालियो पनि । कमेन्ट पनि राम्रै थिए । कोही जले होलान कोरियन लाउरेको जिन्दगी देखेर पनि । खाँटी कुरा तलब आउने दिन मन खिन्न हुने रहेछ । छ्या कमाउन आएको मान्छे भने जस्तो तलब आएन । झन बढेको तलब ?
गधा हुने प्रोसेसमा त हो नी होइन, यस्तो भए पछि ?
