काबेली करिडोरको पहिलो खण्ड भदौमा सकिने
काठमाडौं-विद्युत् प्राधिकरणले आफ्नो वार्षिकोत्सव पारेर भदौ १ देखि काबेली करिडोरको पहिलो खण्ड सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ । त्यसका लागि युद्धस्तरमा काम भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
‘काबेली करिडोरको पहिलो खण्ड सम्पन्न गरी भदौ १ देखि सानिमा माई हाइड्रोको विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा ल्याउनेछौं,’ प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्लेले भने, ‘त्यसका लागि युद्धस्तरमा काम भइरहेको छ ।’ कुल ९० किलोमिटर लामो ३ खण्डमा बनिरहेको काबेली करिडोर प्रसारण लाइन समस्याग्रस्त भएपछि काफ्ले आफैं असार पहिलो साता आयोजनास्थल निरीक्षण गरेका थिए । उनले ठेकेदार जगुवार ओभरसिज एन्ड एस्टर जेभी प्रालिलाई सम्झौताअनुसार काम नगरे कारबाही गर्ने कडा चेतावनी दिएका थिए ।
काबेली करिडोर आयोजना प्रमुख दीपेन्द्र द्विवेदीले पहिलो खण्डमा एउटा मात्र टावर ठड्याउन बाँकी रहेको जानकारी दिए । ‘वर्षाले साथ दिए १०/१५ दिनमै काम सक्छौं,’ उनले भने ।
त्यसबाहेक पहिलो खण्डमा सञ्चार प्रणालीसँग सम्बन्धित ओपीजीडब्लू जडान गर्न बाँकी छ । सञ्चार प्रणालीसँगै सम्बन्धित अप्टिकल लाइन टर्मिनल इक्विपमेन्ट (ओएलटीई) उपकरण विवाद भने सल्टिएको छैन । यो उपकरण तत्काल जडान नभए पनि प्रसारण लाइन सञ्चालनमा ल्याउन समस्या नहुने प्राधिकरणले जनाएको छ ।
करिब ६ महिना अघि सञ्चालनमा आएको २२ मेगावाटको सानिमा माई जलविद्युत् आयोजनाले उत्पादन गरेको करिब ७ मेगावाट विद्युत् यो प्रसारण लाइन नबन्दा खेर गइरहेको छ ।
प्राधिकरणले ३३ मेगावाटको वैकल्पिक प्रसारण लाइन निर्माण गरेर यो आयोजनाको १५ मेगावाट विद्युत् मात्र प्रयोगमा ल्याएको छ । आयोजना प्रमुख द्विवेदीले सानिमा माईको पूरै विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा ल्याउन १ सय ३२ केभी क्षमताको काबेली करिडोरको पहिलो खण्ड बन्नैपर्ने बताए ।
यो प्रसारण लाइनको पहिलो खण्डमा दमकदेखि इलामसम्मको ३४ किलोमिटर क्षेत्र पर्छ । दोस्रो खण्डमा फिदिमदेखि सोयाकसम्म ४१ किलोमिटर र तेस्रो खण्डमा भने फिदिमदेखि काबेलीसम्म १५ किलोमिटर पर्छ । पहिलो खण्डमा ९५ टावर छन् ।
दोस्रो खण्डमा १ सय २३ र तेस्रो खण्डमा ३९ वटा टावर निर्माण गर्नुपर्छ । तर विद्युत् प्राधिकरणले दोस्रो र तेस्रो खण्डको जग्गा अधिग्रहण गरेको छैन ।
ठेक्का सम्झौताअनुसार यो प्रसारण लाइन सन् २०१३ सेप्टेम्बरमै सकिनुपर्ने थियो । तर प्राधिकरणको कोठे सर्वेक्षणका कारण ठेकेदार जगुवार पुन: सर्वेक्षण गर्न बाध्य भयो । त्यसमा २ वर्ष लाग्यो । जग्गा अधिग्रहण र मुआब्जा विवादका कारण यो प्रसारण लाइनको दोस्रो र तेस्रो खण्ड कहिले बन्छ भन्न सकिने अवस्था छैन । ढिलाइका कारण पहिलो खण्डमा कम्तीमा ४ करोड रुपैयाँ भेरिएसन भइसकेको छ ।
ग्रामीण विद्युतीकरण तथा ४ वटा सबस्टेसन निर्माणसहित यो आयोजनाको लागत करिब ३ अर्ब ७८ करोड रुपैयाँ छ । काबेली करिडोरबाट निर्माण भएका, निर्माणधीन र योजनामा रहेका जलविद्युत् आयोजनाबाट करिब १ सय ५० मेगावाट विद्युत् उपभोक्तासम्म पुर्याउने योजना छ । साथै रणनीतिक महत्त्वको यो प्रसारण लाइनबाट झापा, इलाम, पाँचथर र तेह्रथुमलगायत पूर्वाञ्चलका जिल्लाहरूमा वितरण प्रणाली चुस्त पार्ने लक्ष्य पनि छ ।-कान्तिपुर
