कोरियामा महिला कामदारको अवस्था


मञ्जु गुरुङ

सोल,

नेपालमा तालिम सहित व्युटी पार्लर चलाएर बसेका मासिक ३५ हजार कमाई गरिरहेका महिला अहिले कोरियाको साग बारीमा नंग्रा खियाउदै छिन् । कैची र कपाल मुसार्ने सुकिला हातहरु अहिले सागको फेद नाप्न तल्लिन छन् । तर उनको अहिले मासिक कमाई भने रु. एक लाखभन्दा बढी हुन्छ ।

इपिएस मार्फत कोरिया आउने भिषा लागेपछि राम्रै चलेको पार्लर बेचेर कोरिया आए उनी । ३० देखि ४० डिग्रीको तापक्रममा प्लास्टीकको फिनेल हाउसभित्र पसिनाले आखा विजाउदा, टुक्रुक्क बसेर खुट्टा सार्दै, निहुरिएर कुप्री पर्दै साग टिप्दा , “किन आएछु नि कोरिया ”भन्ने भावना मनमा  उब्जीन्छ । तर बैंक खातामा तलब देखेपछि त्यो मनमा मलहम लागे झै हुन्छ । यसो गर्ने उसो गर्ने भन्ने योजना बुन्नतिर लाग्छ मन, यस्तै अनुभुति सुनाउछिन उनी ।

सागबारीमा भन्दा अलिक सजिलो हुने सुनेपछि काम परिवर्तन गरी च्याउ हाउसमा पुग्दा चिसोले पिनास र टन्सीलको शिकार हुनुपरेको अर्को महिलाको अनुभव छ । थरी थरीको च्याउ खेतीगरिने कोरियामा समस्या पनि थरी थरीकै छन् उनीहरुको । कही दिनभरी एकहोरो च्याउका जरा काटेका– काटै गर्दा नाडी सुन्निएर हैरान । कही च्याउले भरिएका बक्सा उचाल्ने र राख्ने गर्दा–गर्दै पाखुरा सुन्निएर हैरान । कतै सिन्का जस्ता त कतै छाता जस्ता च्याउ टिप्नलाई पनि त्यतिकै सकस, भाचिएला की भन्ने डर अनि छिटो छिटो गर्नुपर्ने अडर सुनाउछीन महिलाहरु ।

सुन्दा सजिलो लाग्छ टमाटर टिप्ने । तर ५ फिटभन्दा अग्ला थागं्रामा फलेका टमाटरलाई टिप्न सानो मोटरको प्रयोग गर्नुपर्ने हुन्छ । यसो दाया वाया फर्किदा सानो सुरिलो अग्लो मोटर पल्टिनेपो होकी डर छ अर्की महिलालाई । नेपालमा प्रयोग विहिन सिलमको पात टिप्ने काम छ कोरियामा । झट्ट सुन्दा अनौठो लागेपनि नेपालबाट यही कामको लागि साहुले भिषा लगाइदिएको हुुन्छ । पात टिप्दा बोट लाछिनु भएन, भाचिनु भएन, अनि पातको साइज अनुसार मिलाएर प्याकिङ गर्नुपर्छ । दिनभरीमा साहुले भने अनुसारको प्याकिङ नपुगे अप्रिय कामदार ठहरिन्छ ।

कांक्रा र फर्सी बरीमा काम गर्ने प्रमिलाको अनुभव फरक छ । साहु साहुनी अत्यन्तै मायालु र तलब पनि भनेजति पाए पनि कांक्रा र फर्सीको झुसले एलर्जी भएर छालामै समस्या देखिएपछि काम छाडेर निस्कनु परेको तितो अनुभव छ उनीसंग । फाफ्रिका अर्थात भेडे खुर्सानीमा कामगर्र्दा दिनभरी बोटलाई माथि उठाउदै डोरीले कस्दा औलाहरु सुनिएर महिना नपुगी काम छाड्नु परेको सुनाउछिन अर्की महिला ।

महिलाले गर्ने धैरै जसो काम

कृषी भिषामा कोरिया आएका महिलाहरुले गर्ने कामहरु मध्ये केही उदाहरणहरु हुन माथिका । विषेश गरी कृषी भिषामा आएका महिलाहरु खेतबारीमा खेती गरिने हरिया तरकारी ,फलफुल, जडीबुट्टी तथा कुखुरा , बंगुर र गाई फार्ममा काम गर्ने गर्छन् । कोरियनहरुले खाने ( विषेश गरी मासुलाई पोको पारेर काचै खाने सागहरु ) धेरै प्रकारका सागको खेती गर्छन् । धेरै जसो सागको खेती जमिनमै गरे पनि मिनारी नामक साग भने पानिमा गरिन्छ । पानीमा काट्ने काम पुरुषले गरेपनि त्यसको प्याकिङ गर्ने काम महिलाहरुले गर्ने गर्छन् । कोरियनहरुले हरियो सागपात धेरै खाने भएकाले खेतीपनि धेरै गरिन्छ । त्यस्तै गरी स्ट्रबेरी, स्याउ जस्ता फलफुल खेतीमा काम गर्ने महिलाहरुको संख्या पनि धेरै छन् ।

उत्पादन क्षेत्रमा काम गर्ने महिलाहरु प्लाष्टिक, फलाम र सिसा, काष्ठ उद्योग, छापाखाना , खाद्यान्न र विभन्न सामग्री उत्पादनलगायत कम्पनीमा काम र्गछन् । दिन रात प्लास्टीकको धुलो , फलाम र विभिन्न केमिकलसंग खेल्नु उनीहरुको दैनिकी बन्छ ।

काममा जोखिम र असर

कोरियामा धेरै प्रकारका च्याउको खेतीगरिने भएकाले धेरै नेपाली महिलाहरुले कामगर्ने थलो च्याउ खेती पनि एक हो । साह ुअनुसारको आफ्नै नियम हुन्छ । छोटो समयमै च्याउ बढ्ने र त्यही बेला नटिपे विग्रने भएकाले पनि साझ विहान रात केही नभनी काम गर्नुपर्ने हुन्छ । कतै तातो र चिसो तापक्रम र विभिन्न औषधीको प्रयोग गरिने र निहुरिएर कामगर्नु पर्ने भएकाले विषेश गरी ढाड दुख्ने, टाउको दुख्ने जस्ता विभिन्न स्वस्थ्य समस्या देखिने गर्छ । बंगुर फर्ममा काम गर्ने कल्पनाको बंगुरको खुट्टाले लागेर खुट्टा नै घाइते भएपछि लामो समय अस्पतालमा बस्नु परेको थियो ।

त्यस्तै उत्पादनमूलक क्षेत्रमा काम गर्न आउने महिलाहरु पनि त्यतिकै जोखिम मोलेर काम गरिरहेका हुन्छन् । धेरै जसो महिलाहरु पाट पुर्जा बनाउने कम्पनीमा काम गर्न रुचाउछन् । खाद्यान्न कम्पनीमा काम गर्दा तातो पानिमा खुट्टा डुबेर औषधी गर्नु परेको अुनभव मायाको छ । कोरिया आएको चार महिनामा मै कुखुराको मासु सम्बन्धी कम्पनीमा मेसिनमा चेपिएर गोर्खाकी र्सिजना पन्थीको ज्यानगायो ।

उत्पादन क्षेत्रमा काम गर्ने महिलाहरु धेरै जसो मेसिनसंग ताल मेल मिलाएर काम गर्नुृपर्ने हुन्छ । छिटो र सतर्क भएर काम गर्नु यो क्षेत्रको मुख्य चुनौती हो । फलामको धुलो र विभिन्न कडा केमिकलसंग काम गर्नु अर्को जोखिम हो । त्यसैगरी लगातार १२ घण्टा अनिवार्य जस्तै हो भने १६ घण्टासम्म कामगर्नु पर्ने हुन्छ । अझ दैनिक र साप्ताहिक दिनमा र रातमा कामगर्नु पर्दा स्वस्थ्यमा पर्ने असर अर्को जोखिम हुन् ।

त्यसैगरी जहाज बनाउने कम्पनीमा तलब बढी पाउने लोभले केही महिलाहरु खोजी खोजी जाने गर्छन् । मासिक तलब नै अरु ठाउ“मा भन्दा केही बढी हुन्छ भने एक वर्ष काम गरेपछि मासिक ६ लाखवन (रु.६० हजार जति ) बोनसको रुपमा थपदिने भएकाले पनि महिलाहरु बढी आकर्षित हुने गर्छन । तर काम भने अत्यन्तै जोखिम हुने गर्छ । किनकी त्या“हा गरिने काम पानीजहाजमा रंग लगाउने हो । टन्टलापुर घाममा अग्लो ठूलो जाहजमाथि बसेर कडा केमिकल रहित रंग लागउनु दैनिक काम हो ।

शरिरमा सुरक्षित कपडा र मुखमा बाक्लो मास्क लगाए पनि केमिकलको गन्धले विभिन्न रोगको शिकार बनाउछ । सन्तान बनाउने शक्तीमा कमी गराउछ । त्यतिमात्र हैन एक वर्षसम्म लगातार काम गरेपछि मानसिक समस्या देखिएका केही महिला विचैमा नेपाल फर्केको संगै कामगर्ने अमृता बताउछिन् । अमृता भन्छिन विवाह नगरेका युवतिहरुले यहा“ काम गर्नै हुदैन उनको सन्तान बनाउने क्षमता पुरै हराउछ ।

समस्या

कृषी क्षेत्रका धेरै जसो कामदारलाई साहुले सम्झौतापत्रमा उल्लेख गरे अनुसराको काम नदिने । समयमा तलब नदिने, ओभर टाइमको पैसा नदिने , काम शुरु गर्दा भनिए अुनसरको छुट्टी नदिने, यदीकाम छैन भने अरुको बारीमा काम गर्न लगाउने जस्ता गुनासाहरु आउने गरेको प्रवासी मजदुर युनियनका अध्यक्ष उदय राईको भनाइ रहेको छ । महिला कामदारहरु यौन हिंसाको शिकार पनि हुने गरेको राई थप्छन् । कोरियामा प्रवासी मजदुरहरु बारे गत वर्ष गरिएको एक अध्ययनले कृषी क्षेत्रमा समयमा तलब नदिने समस्या ८४ प्रतिशत देखिएको छ । त्यसैगरी सम्झौताको उल्लघन गरी जबरजस्ती काम लगाउनेमा ५८ प्रतिशत देखिएको छ ।

नेपालीहरुको बैदेशिक रोजगारीको एक मुख्यआकर्षण गन्तब्य बनेको दक्षिण कोरियामा हालसम्म करिब ३ हजार नेपाली महिलाहरु काम गरिरहेका श्रम सहचारी डिल्लीराम बास्तोलाको अनुमान छ । कृषी भिषामा आएका धेरै जासो महिलाहरु दुर्गम क्षेत्रमा कृषी र पशुपालनमा काम गर्ने भएकाले साहुबाट रुखो र अभद्र व्यवहार हुने गुनासाहरु आउने गरेको उनले थपे । नेपालमा आफ्ना सन्तान र पारिवारीक आर्थिक अवस्थालाई सुधार्न दक्षिण कोरियामा महिलाहरु यस्तै कडा परीश्रम गर्न बाध्य छन् । विभिन्न मानसिक तनाब र दुख सहेरै भए पनि महिलाहरु कोरियामा आफ्ना सपनाहरु पुरा गर्न तल्लिन छन् ।

 

 

 

आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस |

ताजा अपडेट

सम्बन्धित शिर्षकहरु
  • कि.रा.या. कोरियाले किरात सिरिजङ्गा लिपि प्रशिक्षण कक्षा सञ्चालन गर्ने
  • वन र सेवा क्षेत्रमा पनि कोरियाले नेपाली श्रमिक ल्याउने
  • किम्हे बुसानमा “नमस्ते नेपाल होली इभेन्ट” हुने
  • सुम्निमा डान्स पार्टीको आयव्यय सार्वजनिक , ३ करोड २० लाख वन मुनाफा
  • ताजा अपडेट

    ईपिएस

    वन र सेवा क्षेत्रमा पनि कोरियाले नेपाली श्रमिक ल्याउने

    अनलाइन खबर दक्षिण कोरियाले यो वर्ष (सन् २०२४)देखि रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस)मार्फत थप ३ वटा क्षेत्रमा पनि नेपाली श्रमिक लिन थाल्ने भएको छ । कोरियाली सरकारले नेपालबाट वन क्षेत्र, सेवा क्षेत्र र रुट इन्डष्ट्री क्षेत्रमा पनि श्रमिक ल्याउने भएको हो । अहिले कृषि, ...

    एम टि यूको प्रतिनिधि सभा बैठक सम्पन्न, WPS को लागि संघर्ष गरिने

    प्रवासी श्रमिकहरुको अधिकारको निम्ति आवाज उठाउँदै आएको संस्था प्रवासी श्रमिक युनियन MTU दक्षिण कोरियाको प्रतिनिधि सभा बैठक २०२४ सम्पन्न भएको छ। सौल स्थित कोरियन प्रजातान्त्रिक श्रमिक महासंघ (केसिटियू) को हलमा सम्पन्न सभाले गतवर्षको गतिविधिहरुमाथि छलफल एवम ...

    राजु लामाको मंगोलियन हार्ट ब्याण्डले कोरिया तताउने निश्चित

    दक्षिण कोरियाको महान चाड सलनालको अवसरमा हुने ४ दिने लामो बिदाको पहिलो दिन फेब्रुअरी ९ तारिख नेपालको सुप्रसिद्ध गायक राजु लामाको मंगोलियन हार्ट व्याण्डको लाईभ कन्सर्टले कोरियाको माईनस डिग्रीको चिसो मौसममा नेपाली गीत संगीत मार्फत नेपाली माहोल तताउने निश्चित ...

    महिला / बालबालिका

    कोरियामा निर्मलाको अत्माहत्याले उब्जाएको प्रश्न

    मञ्जु गुरुङ ,, " म्याम म यहाँबाट निस्कन चाहन्छु । साइन मागेको पनि दिदैन । इलिगल बनाइदिन्छु भन्छ । काम पनि दिदैन । नेपालबाट आएको ६ महिना भयो । रिन ...

    कोरियामा महिलाका लागि महिलाका अध्यक्षमा पार्वती

    दक्षिण कोरियामा नेपाली महिलाहरुद्धारा संगठित महिलाको लागि महिला नाम संस्थाको अध्यक्षमा व्यवसायी तथा समाजसेवी पार्वती मोक्तान चयन भएका छन् । ...

    कोरियामा निबन्ध प्रतियोगितामा उत्कृष्ठ पुरस्कार प्राप्त लेख

    अलबिदा आमा -बाला राई निद्रामै थिएँ, म्यासेन्जरमा आएको फोनको घण्टीले ब्युझिएँ । हतार उठेर सिरानीनिर राखेको फोन तानें बिहानको छ बज्नै लागेको ...

    एनआरएन कोरियाले जुम मार्फत तिज मनाए

    एनआरएनए दक्षिण कोरियाले महिलाहरुको ठूलो चाड तिजलाई जुम मार्फत छलफल गरी मनाएका छन् । एनआरएन महिला संयोजकको नेतृत्वमा शुभकामना आदन प्रदान तथा ...